مبانی فیزیولوژیک و مرفولوژیک افزایش عملکرد ذرت دانه ای

افزایش عملکرد بالقوه گیاهان زراعی در گرو شناخت دقیق و صحیح فرایندهای فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی کنترل کننده عملکرد است . بنابراین اولین قدم برای افزایش عملکرد بالقوه گیاهی زراعی، تعیین صفات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی است که بیشترین نقش را در تغییر عملکرد دارند. در همین راستا 6 رقم هیبرید سینگل کراس ذرت دانه ای جهت دستیابی به مبانی فیزیولوژیک افزایش علمکرد این گایه مورد مقایسه قرارگ رفتند. علاوه بر اندازه گیری الگوی تجمع ماده خشک در کل گیاه و اجزای آن، خصوصیات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ارقام اندازه گیری و محاسبه شد خصوصیاتی که نقش عمده تری در تعیین عملکرد دارند مشخص و سپس سهم صفات عمده در تغییرات ژنتیکی عملکرد محاسبه گردید. از آنالیز آماری پت نیز برای تعیین چگونگی تغییر عملکرد با تغییر صفاتی که بیشترین سهم را در میزان عملکرد دارند استفاده گردید. عملکرد دانه حاصل ازی کشت این ارقام آنها را عملا" به دو دسته پرمحصول و کم محصول طبقه بندی نمود . ارقام پرمحصول از ابتدای رشد بیشترین سرمایه گذاری را در برگ های خود نمودند. بیشترین وزن ساقه برای کلیه ارقام در شروع گرده افشانی بدست آمد. تمامی ژنوتیپ ها بالاترین پوشش برگ سبز خود را با وجود اختلاف معنی داری بین دو دسته پرمحصول و کم محصول در هنگام گرده افشانی داشتند. گرچه ارقام ازنظر شاخص سطح برگ تفاوت معنی داری داشتند اما ازنظر شاخص وزن مخصوص برگ تفاوت ها معنی دار نبود. ژنوتیپ های پرمحصول در تمامی مراحل نمونه برداری اختلاف معنی داری را نسبت به ارقام کم محصول ازنظر سرعت رشد دارا بودند. همچنین اختلاف معنی داری ازنظر تعداد کل برگ ، تعداد برگ های بالاتر از اولین بلال، ارتفاع، قدرت منبع، شاخص برداشت بلال، قطر دانه و وزن هزار دانه بین ارقام پرمحصول و کم محصول بدست آمد. تعداد کمتر انشعابات تاج گل در ارقام پرمحصول منجر به جذب بیشتر تشعشع توسط این ارقام نسبت به ارقام کم محصول شد. ازنظر طول دوره پرشدن دانه نیز اختلاف معنی داری بین دو دسته مشاهده شد. نتایج نهایی این آزمایش نشان داد که مهمترین صفات تعیین کننده میزان عملکرد در ذرت عبارتند از شاخص تداوم سطح برگ ، شاخص برداشت بلال، قدرت منبع، وزن هزاردانه و طول دوره پرشدن دانه . افزایش کمی این صفات خصوصا" در ترکیب با سرعت بالای رشد گیاه جذب بیشتر نور، دیرپیرشدن گیاه و الگوی تخصیص بهتر منجر به دستیابی به بیشترین عملکرد می شود و بایستی به عنوان الگوهای انتخاب ژنوتیپ های مناسبب مورد نظر متخصصین اصلاح نباتات باشد.